ATEX bevat de Europese wet- en regelgeving voor explosiegevaarlijke omgevingen. ATEX is gebaseerd op de internationale regelgeving: IECEx. IECEx bevat de universele normen op het gebied van explosieveiligheid.
Om aan te tonen dat je weet hoe je veilig moet werken, kun je twee typen examens doen.
1) Een IECEx-examen. Deze is gericht op de universele IECEx-normen.
2) Een ATEX-examen. Deze maakt gebruik van de universele IECEx-normen, maar is gericht op de Europese wet- en regelgeving.
Werk je voor een internationaal bedrijf met vestigingen buiten de EU, dan is het nodig dat je een IECEx-examen aflegt en je een certificaat behaalt als IECEx Certified Person (CoPC).
Werk je voor een bedrijf dat alleen gevestigd is in Nederland of vestigingen heeft binnen de EU, dan is een ATEX-examen beter passend. Hierin wordt uitgegaan van de Europese wet- en regelgeving. Je haalt dan je ATEX-attestation.
Wat je moet weten op het gebied van explosieveiligheid is afhankelijk van de functie en verantwoordelijkheden die je hebt binnen het bedrijf. Ben je af en toe in een omgeving die als explosiegevaarlijk is aangewezen, dan heb je andere kennis nodig dan wanneer je als installateur of monteur werkt aan machines en installaties in dezelfde omgeving. Daarom is het ATEX-examensysteem modulair opgebouwd.
Het EX01 Basisprincipes van explosieveiligheid is de startmodule die iedereen volgt.
Welke modules daarnaast nodig zijn, is afhankelijk van jouw functie.
De volgende examens kun je via PBNA boeken:
Tijdsduur examen: 60 minuten
Vragen: 40 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: nee
Tijdsduur examen: 60 minuten
Vragen: 40 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: nee
Tijdsduur examen: 30 minuten
Vragen: 12 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: nee
Tijdsduur examen: 75 minuten
Vragen: 40 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: nee
Tijdsduur examen: 45 minuten
Vragen: 16 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: interview
Tijdsduur examen: 45 minuten
Vragen: 16 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: interview
Tijdsduur examen: 60 minuten
Vragen: 25 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: nee
Tijdsduur examen: 45 minuten
Vragen: 20 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: ja
Tijdsduur examen: 45 minuten
Vragen: 16 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: ja
Tijdsduur examen: 75 minuten
Vragen: 30 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: interview
Tijdsduur examen: 45 minuten
Vragen: 14 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: 30 minuten
Tijdsduur examen: 30 minuten
Vragen: 10 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: 90 minuten
Tijdsduur examen: 45 minuten
Vragen: 20 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: 90 minuten
Tijdsduur examen: 45 minuten
Vragen: 20 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: interview
Tijdsduur examen: 45 minuten
Vragen: 20 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: interview
Tijdsduur examen: 60 minuten
Vragen: 25 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: 240 minuten
Tijdsduur examen: 60 minuten
Vragen: 25 meerkeuzevragen
Geslaagd: meer dan 60% goed
Praktijkexamen: 180 minuten
Wil je een of meerdere ATEX-examens afleggen, dan kun je direct jouw examenplek reserveren via het online boekingssysteem. Je kiest eenvoudig de gewenste examenlocatie en het tijdstip.
Explosieveiligheid is het beschermen van de omgeving, medewerkers en installaties in een explosiegevaarlijke omgeving. Explosiegevaar is aanwezig zodra een mengsel van lucht en een brandbare stof (in de vorm van gassen, dampen, nevels of stof) onder atmosferische omstandigheden wordt ontstoken en na ontsteking uitbreidt, totdat alle brandbare stof verbrand is.
In het explosieveiligheidsdocument (EVD) staat vastgelegd welke risico’s er binnen het bedrijf zijn op het gebied van explosiegevaar en welke maatregelen er getroffen worden om die risico’s te beperken.
ATEX staat voor “ATmosphères EXplosibles” en is de Europese regelgeving voor explosiegevaarlijke omgevingen. ATEX bestaat uit meerdere richtlijnen die aangeven waaraan apparatuur en middelen moeten voldoen die zich in een explosiegevaarlijke zone bevinden, en richtlijnen voor de bescherming van medewerkers in explosiegevaarlijke zones.
Of jouw bedrijf onder ATEX valt, hangt af van het aanwezig zijn van explosieve atmosferen. Met een analyse beoordeel je of er ontvlambare gassen, dampen, nevels of stoffen aanwezig zijn in het bedrijf. Op basis van die analyse kan het bedrijf ingedeeld worden in ATEX-zones. Deze zonering geeft aan hoe groot het explosiegevaar is.
Als uit de analyse blijkt dat er geen explosiegevaar aanwezig is, dan valt dit gebied buiten de ATEX-zoneclassificatie en wordt het niet als een ATEX-zone beschouwd. Dit betekent dat de specifieke eisen en maatregelen die de ATEX-richtlijnen voorschrijven voor explosiegevaarlijke zones hier niet van toepassing zijn.
Het uitvoeren van een risicoanalyse is verplicht als er in een bedrijfsproces gebruikgemaakt wordt van ontvlambare gassen en vloeistoffen, of als er nevels en stof aanwezig is.
Welk ATEX-examen voor jou geschikt is, hangt af van jouw functie en de verschillende ATEX-zones waarin je werkzaam bent.
Na een explosieveiligheidsanalyse wordt het explosieveiligheidsdocument opgesteld. Daarin staat vermeld hoe medewerkers opgeleid moeten worden om de juiste kennis op te doen om veilig te werken in deze zones.
In de ATEX-examens wordt geëxamineerd op de Europese wet- en regelgeving op het gebied van explosieveiligheid. Deze is minder uitgebreid dan de wet- en regelgeving waar je vanuit IECEx van op de hoogte moet zijn.
Dat maakt een ATEX-examen minder uitgebreid, de examenstof is ook minder zwaar. ATEX-examens duren over het algemeen korter dan IECEx-examens en het slagingspercentage van de ATEX-examens ligt hoger dan het slagingspercentage voor IECEx-examens.
Nederlands kent (nog) geen centraal register waarin ATEX- of IECEx-certificering van personen is vastgelegd.
Wordt een ATEX-examen succesvol afgerond, dan wordt dit wel opgenomen in het PBNA-diplomaregister.
Nee, een ATEX-examen is niet verplicht.
Een bedrijf moet aantoonbaar maken dat medewerkers op de hoogte zijn van hoe zij veilig kunnen werken in een explosiegevaarlijke omgeving. Het ATEX-examen maakt dit aantoonbaar, al is certificering niet wettelijk vereist.
De ATEX-examens zijn gebaseerd op de IECEx-examens. Sinds 2019 is PBNA erkend als IECEx 05 certificatiebureau voor het certificeren van personen die werkzaam zijn in explosiegevaarlijke omgevingen. ATEX-examens zijn gebaseerd op de IECEx-examinering, maar met een commissie van Nederlandse experts op het gebied van explosieveiligheid aangepast aan de situatie zoals deze bij de meeste Nederlandse bedrijven van toepassing is.